Piotr Waglowski
Internetowy legislator
W naszej kochanej Alma Mater uczą nas, że prawo powinno być pewne i powszechnie znane, ustawodawca racjonalny, a państwo prawne. Wszyscy, którzy sami płacą za podręczniki wiedzą, że jedno skreślenie piórem ustawodawcy powoduje przemianę tony książek w makulaturę. Jednocześnie wiadomo, że człowiek uczy się na błędach, a konsekwencje błędu podczas stanowienia prawa mogą być olbrzymie. Jak zostać racjonalnym ustawodawcą, jak unikać błędów podczas stanowienia prawa? Proponuję Państwu pewną grę...
Grę Nomic wymyślił i zaprojektował amerykański prawnik Peter Suber i po raz pierwszy opublikował w piśmie 'Scientific American' w 1982 roku. Nomic jest grą niezwykłą. Jej reguły w przeciwieństwie do większości gier nie są wykute w skale. Tak naprawdę treścią gry jest ciągła zmiana reguł. Grający zaczynają grę z pewnym zestawem zasad, który określa także sposób ich zmiany. Reguły zmieniania reguł także mogą być zmieniane. Są też reguły kolizyjne. W rezultacie gra, w której bierzesz udział ciągle się zmienia.
Większość entuzjastów tej gry widzi w niej zabawę w proces stanowienia prawa, a także wynajdywania 'dziur' w tym prawie, co często prowadzi do zupełnie nieoczekiwanych przez 'prawodawców' rezultatów. Wielu dostrzega w niej ważne aspekty filozoficzne. Dla nas istotne jest to, że gra Nomic posiada bardzo bogatą historię. Posiada swoją grupę dyskusyjną w Usenecie (alt.games.nomic), wiele list adresowych, periodyki jej poświęcone, wieloletnie archiwa. Obecnie rozgrywana jest często za pomocą poczty elektronicznej.
Rozgrywanie gier za pomocą poczty, czyli przesyłanie sobie za jej pośrednictwem opisu własnych ruchów w grze, nie jest żadną nowością. Wykorzystywanie natomiast do tego celu poczty elektronicznej znacznie poszerza i wzbogaca możliwości grającego - większa szybkość wymiany informacji i jej złożoność, większa pula potencjalnych partnerów do gry. Wszystko co potrzebne aby grać to dostęp do usługi zwanej poczta elektroniczna i zgłoszenie własnego udziału w grze.
Twórcy polskiej wersji przyjęli sposób rozgrywania gry z wersji australijskiej 'Thring', który to sposób zaproponował zresztą sam autor gry. Początkowy zestaw reguł polskiej wersji gry nie jest jednak dokładnym tłumaczeniem reguł pierwotnych.
Gra jest rozgrywana w cyklu tygodniowym. Na początku nowego tygodnia prowadzący grę przesyła uczestnikom gry wyniki głosowania nad propozycjami zmian przesłanymi na początku poprzedniego tygodnia oraz propozycje zmian, które trzeba przegłosować w bieżącym tygodniu. Grający mają czas do północy ostatniego dnia tygodnia na zgłaszenie nowych propozycji i przegłosowanie aktualnych.
Jeżeli chciałbyś wziąć udział w tej grze to pierwsza rzeczą jest wysłanie listu pocztą elektroniczną na adres pnomic-owner@ternet.pl zawierającego w tekście sformułowanie 'Proszę o wpis na listę obserwatorów gry PNomic'. W odpowiedzi otrzymasz oficjalną dokumentację gry i stajesz się jej obserwatorem tzn. co tydzień będziesz otrzymywał informacje o aktualnym stanie gry. Następny etap to wpisanie na listę uczestników. Wtedy możesz proponować zmiany reguł gry oraz głosować nad propozycjami takich zmian. Propozycje zmiany reguł oraz głosy za lub przeciw tym zmianom należy przesyłać bezpośrednio na adres prowadzącego grę, a nie do wszystkich grających. Wysłanie listu na adres listy adresowej: pnomic@ternet.pl - oznacza wysłanie listu do wszystkich uczestników gry. W ten sposób można dyskutować z innymi grającymi np. o sensie i spójności proponowanych zmian.
Więcej informacji znajdą Państwo pod adresem:
URL: http://www.ternet.pl/labirynt/index.htm.
Piotr Waglowski
Tekst napisany na podstawie materiałów z prawo@plearn.edu.pl discussion list, ukazał się w drugim numerze Czasopisma Wydziału Prawa i Administracji UW w 1997 roku.
