Biuletyn Informacji Publicznej
Wymagania w stosunku do instytucji korzystaj�cych ze �rodk�w publicznych
Piotr Waglowski, VaGla.pl Prawo i Internet
19 stycznia 2003
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej w art. 61. ustanawia prawo obywatela do uzyskania informacji publicznej: Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o dzia�alno�ci organ�w w�adzy publicznej oraz os�b pe�ni�cych funkcje publiczne. Prawo to obejmuje r�wnie� uzyskiwanie informacji o dzia�alno�ci organ�w samorz�du gospodarczego i zawodowego a tak�e innych os�b oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonuj� one zadania w�adzy publicznej i gospodaruj� mieniem komunalnym lub maj�tkiem Skarbu Pa�stwa. Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dost�p do dokument�w oraz wst�p na posiedzenia kolegialnych organ�w w�adzy publicznej pochodz�cych z powszechnych wybor�w, z mo�liwo�ci� rejestracji d�wi�ku lub obrazu. Ograniczenie ww. prawa, mo�e nast�pi� wy��cznie ze wzgl�du na okre�lone w ustawach ochron� wolno�ci i praw innych os�b i podmiot�w gospodarczych oraz ochron� porz�dku publicznego, bezpiecze�stwa lub wa�nego interesu gospodarczego pa�stwa. Wydaje mi si�, �e obowi�zuj�cy stan prawny nie gwarantuje obecnie prawa do uzyskania informacji publicznej przez obywateli, ze wzgl�du na z�� jako�� akt�w prawnych wprowadzaj�cych za�o�enia techniczne Biuletynu Informacji Publicznej...
Prawo dost�pu do informacji publicznej skonkretyzowano w ustawie z dnia 6 wrze�nia 2001 r. o dost�pie do informacji publicznej (Dz.U. z 2001 r. Nr 112, poz. 1198, Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1271). W rozumieniu ustawy: ka�da informacja o sprawach publicznych stanowi informacj� publiczn� i podlega udost�pnieniu na zasadach i w trybie w niej okre�lonych. Prawo dost�pu do informacji publicznej ("prawem do informacji publicznej") przys�uguje ka�demu (z zastrze�eniem i� prawo to podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach okre�lonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych, r�wnie� ze wzgl�du na prywatno�� osoby fizycznej lub tajemnic� przedsi�biorcy.). Od osoby wykonuj�cej prawo do informacji publicznej nie wolno ��da� wykazania interesu prawnego lub faktycznego.
Kto jest obowi�zany?
Obowi�zane do udost�pniania informacji publicznej s� w�adze publiczne oraz inne podmioty wykonuj�ce zadania publiczne o ile s� w posiadaniu takich informacji, w szczeg�lno�ci:
1) organy w�adzy publicznej,
2) organy samorz�d�w gospodarczych i zawodowych (np. izby gospodarcze dzia�aj�ce na podstawie ustawy z dnia 30 maja 1989 r. o izbach gospodarczych, czy Adwokatura na podstawie ustawy z dnia 26 maja 1982 r. prawo o adwokaturze),
3) podmioty reprezentuj�ce zgodnie z odr�bnymi przepisami Skarb Pa�stwa,
4) podmioty reprezentuj�ce pa�stwowe osoby prawne albo osoby prawne samorz�du terytorialnego oraz podmioty reprezentuj�ce inne pa�stwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorz�du terytorialnego,
5) podmioty reprezentuj�ce inne osoby lub jednostki organizacyjne, kt�re wykonuj� zadania publiczne lub dysponuj� maj�tkiem publicznym, oraz osoby prawne, w kt�rych Skarb Pa�stwa, jednostki samorz�du terytorialnego lub samorz�du gospodarczego albo zawodowego maj� pozycj� dominuj�c� w rozumieniu przepis�w o ochronie konkurencji i konsument�w.
Je�li s� w posiadaniu takich informacji - obowi�zane do udost�pniania informacji publicznej s� r�wnie� zwi�zki zawodowe i ich organizacje oraz partie polityczne.
Jakie informacje?
Udost�pnieniu podlega informacja publiczna, w szczeg�lno�ci o: polityce wewn�trznej i zagranicznej, w tym o zamierzeniach dzia�a� w�adzy ustawodawczej oraz wykonawczej, projektowaniu akt�w normatywnych, programach w zakresie realizacji zada� publicznych, sposobie ich realizacji, wykonywaniu i skutkach realizacji tych zada�. W�adze publiczne oraz inne podmioty wykonuj�ce zadania publiczne powinny udost�pni� informacje na sw�j temat, w szczeg�lno�ci: o statusie prawnym lub formie prawnej, o organizacji, przedmiocie dzia�alno�ci i kompetencjach, organach i osobach sprawuj�cych w nich funkcje i ich kompetencjach, strukturze w�asno�ciowej podmiot�w (o kt�rych mowa w art. 4 ust. 1 pkt 3-5 ustawy), maj�tku, kt�rym dysponuj�. Te same podmioty powinny udost�pni� informacje nt. zasad funkcjonowania: nt. trybu dzia�ania w�adz publicznych i ich jednostek organizacyjnych, trybu dzia�ania pa�stwowych os�b prawnych i os�b prawnych samorz�du terytorialnego w zakresie wykonywania zada� publicznych i ich dzia�alno�ci w ramach gospodarki bud�etowej i pozabud�etowej, nt. sposobach stanowienia akt�w publicznoprawnych, sposobu przyjmowania i za�atwiania spraw, oraz stanu przyjmowanych spraw, kolejno�ci ich za�atwiania lub rozstrzygania. Obywatel powinien m�c zapozna� si� z prowadzonymi rejestrami, ewidencjami i archiwami oraz sposobami i zasadami udost�pniania danych w nich zawartych.
Udost�pnieniu podlega r�wnie� informacja publiczna o danych publicznych, w tym: tre�� i posta� dokument�w urz�dowych (dokumentem urz�dowym w rozumieniu ustawy jest tre�� o�wiadczenia woli
lub wiedzy, utrwalona i podpisana w dowolnej formie przez funkcjonariusza publicznego w rozumieniu przepis�w Kodeksu karnego, w ramach jego kompetencji, skierowana do innego podmiotu lub z�o�ona do akt sprawy), w szczeg�lno�ci: tre�� akt�w administracyjnych i innych rozstrzygni��, dokumentacja przebiegu i efekt�w kontroli oraz wyst�pienia, stanowiska, wnioski i opinie podmiot�w j� przeprowadzaj�cych. Podobnie je�li chodzi o stanowiska w sprawach publicznych zaj�te przez organy w�adzy publicznej i przez funkcjonariuszy publicznych w rozumieniu przepis�w Kodeksu karnego, tre�� innych wyst�pie� i ocen dokonywanych przez organy w�adzy publicznej, oraz informacja o stanie pa�stwa, samorz�d�w i ich jednostek organizacyjnych.
Udost�pnieniu podlega r�wnie� informacja publiczna o maj�tku publicznym, w tym o: maj�tku Skarbu Pa�stwa i pa�stwowych os�b prawnych, innych prawach maj�tkowych przys�uguj�cych pa�stwu i jego d�ugach, maj�tku jednostek samorz�du terytorialnego oraz samorz�d�w zawodowych i gospodarczych oraz maj�tku os�b prawnych samorz�du terytorialnego, a tak�e kas chorych. Dotyczy to r�wnie� maj�tku podmiot�w reprezentuj�cych inne osoby lub jednostki organizacyjne, kt�re wykonuj� zadania publiczne lub dysponuj� maj�tkiem publicznym, oraz osoby prawne, w kt�rych Skarb Pa�stwa, jednostki samorz�du terytorialnego lub samorz�du gospodarczego albo zawodowego maj� pozycj� dominuj�c� w rozumieniu przepis�w o ochronie konkurencji i konsument�w, pochodz�cym z zadysponowania maj�tkiem Skarbu Pa�stwa i pa�stwowych os�b prawnych, innych praw maj�tkowych przys�uguj�cych pa�stwu i jego d�ug�w, maj�tkiem jednostek samorz�du terytorialnego oraz samorz�d�w zawodowych i gospodarczych oraz maj�tkiem os�b prawnych samorz�du terytorialnego, a tak�e kas chorych, oraz po�ytkach z tego maj�tku i jego obci��eniach. Podobnie je�li chodzi o informacj� o dochodach i stratach sp�ek handlowych, w kt�rych ww. podmioty maj� pozycj� dominuj�c� w rozumieniu przepis�w Kodeksu sp�ek handlowych, oraz dysponowaniu tymi dochodami i sposobie pokrywania strat, d�ugu publicznym, pomocy publicznej, ci�arach publicznych.
W celu powszechnego udost�pniania informacji publicznej tworzy si� urz�dowy publikator teleinformatyczny - Biuletyn Informacji Publicznej, w postaci ujednoliconego systemu stron w sieci teleinformatycznej, zwany dalej "Biuletynem Informacji Publicznej". Podmioty o kt�rych mowa wy�ej s� obowi�zane do udost�niania w Biuletynie informacji publicznej. W przypadku wy��czenia jawno�ci informacji publicznej, w Biuletynie Informacji Publicznej podaje si� zakres wy��czenia, podstaw� prawn� wy��czenia jawno�ci oraz wskazuje si� organ lub osob�, kt�re dokona�y wy��czenia, a w przypadku ograniczenia ze wzgl�du na prywatno�� osoby fizycznej lub tajemnic� przedsi�biorcy, podmiot, w interesie kt�rego dokonano wy��czenia jawno�ci.
Obowi�zki
Podmioty udost�pniaj�ce informacje publiczne w Biuletynie Informacji Publicznej s� obowi�zane do:
1) oznaczenia informacji danymi okre�laj�cymi podmiot udost�pniaj�cy informacj�,
2) podania w informacji danych okre�laj�cych to�samo�� osoby, kt�ra wytworzy�a informacj� lub odpowiada za tre�� informacji,
3) do��czenia do informacji danych okre�laj�cych to�samo�� osoby, kt�ra wprowadzi�a informacj� do Biuletynu Informacji Publicznej,
4) oznaczenia czasu wytworzenia informacji i czasu jej udost�pnienia,
5) zabezpieczenia mo�liwo�ci identyfikacji czasu rzeczywistego udost�pnienia informacji.
Minister w�a�ciwy do spraw administracji publicznej utworzy� stron� g��wn� Biuletynu Informacji Publicznej zawieraj�c� wykaz podmiot�w zobowi�zanych do udost�pniania informacji publicznej (http://www.bip.gov.pl), wraz z odno�nikami umo�liwiaj�cymi po��czenie z ich stronami. Podmioty te tworz� w�asne strony Biuletynu Informacji Publicznej, na kt�rych udost�pniaj� informacje podlegaj�ce udost�pnieniu w tej drodze. Podmioty s� obowi�zane przekaza� ministrowi w�a�ciwemu do spraw administracji publicznej informacje niezb�dne do zamieszczenia na stronie...
Struktura strony g��wnej Biuletynu, standardy struktury stron podmiotowych a tak�e zakres i tryb przekazywania informacji, oraz standardy zabezpieczania tre�ci informacji publicznych udost�pnianych w Biuletynie Informacji Publicznej zosta�y okre�lone w Rozporz�dzeniu Ministra Spraw Wewn�trznych i Administracji z dnia 17 maja 2002 r. w sprawie Biuletynu Informacji Publicznej.
Definicje w rozporz�dzeniu
Rozporz�dzenie Ministra Spraw Wewn�trznych i Administracji na wst�pie definiuje szereg poj��. S� to w szczeg�lno�ci: adres URL - adres wskazuj�cy lokalizacj� strony g��wnej lub podmiotowej strony Biuletynu w sieci teleinformatycznej (adres strony www), has�o dost�pu - indywidualne has�o b�d�ce ci�giem znak�w literowych, cyfrowych i innych, znane jedynie osobie uprawnionej do dokonywania zmian w tre�ci informacji publicznych udost�pnianych w Biuletynie, identyfikator - ci�g znak�w literowych, cyfrowych i innych jednoznacznie identyfikuj�cy osob� uprawnion� do dokonywania zmian w tre�ci informacji publicznych udost�pnianych w Biuletynie, mechanizmy baz danych - elementy oprogramowania serwera pozwalaj�ce na gromadzenie, porz�dkowanie, aktualizowanie i udost�pnianie informacji publicznych w Biuletynie, menu podmiotowe - wykaz podmiot�w, o kt�rych mowa w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy, zobowi�zanych do udost�pniania informacji publicznych w Biuletynie, menu przedmiotowe - wykaz grup tematycznych, w kt�re s� zestawione informacje publiczne udost�pniane w Biuletynie, na podstawie ustawy lub ustaw szczeg�lnych, modu� wyszukuj�cy - element oprogramowania serwera umo�liwiaj�cy znalezienie stron Biuletynu zawieraj�cych wyra�enie poszukiwane przez odwiedzaj�cego Biuletyn, modu� administracyjny - element oprogramowania serwera umo�liwiaj�cy dost�p (po podaniu identyfikatora i has�a dost�pu) do Biuletynu w celu dokonania niezb�dnych zmian w tre�ci informacji publicznych udost�pnianych w Biuletynie, modu� bezpiecze�stwa - programowe lub sprz�towo-programowe rozwi�zanie techniczne pozwalaj�ce na odseparowanie informacji publicznych zawartych na podmiotowych stronach Biuletynu od sieci Internet, w spos�b uniemo�liwiaj�cy niekontrolowan� penetracj� lub eksploracj� tych informacji albo ich zniszczenie lub modyfikacj� przez osoby nieuprawnione, odwiedzaj�cy Biuletyn - osob� poszukuj�c� informacji publicznej w Biuletynie, odwiedziny Biuletynu - wywo�anie strony g��wnej lub podmiotowej strony Biuletynu, podmiotowe strony Biuletynu - strony Biuletynu, na kt�rych udost�pnia si� informacje publiczne, utworzone, utrzymywane i aktualizowane przez podmioty, o kt�rych mowa w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy, serwer - komputer, w kt�rym s� zgromadzone informacje publiczne udost�pniane w Biuletynie.
Definicje te pozostawiaj� wiele do �yczenia. W szczeg�lno�ci zastanawia mnie umieszczenie w rozporz�dzeniu angielskoj�zycznych skr�t�w. "URL" to skr�t od Uniform Resource Locators zdefiniowany m.in w RFC o numerze 1738. "WWW" to angielskoj�zyczny skr�t od World Wide Web. Na mocy � 6 Rozporz�dzenia: Informacje publiczne udost�pniane w Biuletynie nie mog� zawiera� niewyja�nionych skr�t�w. Samo rozporz�dzenie takimi, niewyja�nionymi skr�tami operuje. Interesuj�cych problem�w prawnych mo�e dostarcza� inny zapis rozporz�dzenia: "Dost�p do informacji publicznych zawartych w Biuletynie jest mo�liwy poprzez stron� g��wn� Biuletynu posiadaj�c� adres URL - www.bip.gov.pl". Chodzi o to, �e dysponentem domeny, a tym samym zarz�dzaj�cym subdomenami w domenie gov.pl jest Instytut Podstawowych Problem�w Techniki PAN (http://www.ippt.gov.pl/), za� podmiotem zarz�dzaj�cym rejestrem nazw internetowych w domenie .pl jest Naukowa i Akademicka Sie� Komputerowa (NASK), dzia�aj�ca jako jednostka badawczo-rozwojowa. W rozporz�dzeniu zatem ustanowiono pewne obowi�zki dla tych podmiot�w. W niniejszym opracowaniu nie b�d� si� zajmowa� aspektami prawnymi rejestracji domen internetowych, gdy� jest to zagadnienie daleko wykraczaj�ce poza jego ramy.
W rozumieniu ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych (Dz. U. Nr 128 z 9 listopada 2001 r., poz. 1402) termin baza danych to zbi�r danych lub jakichkolwiek materia��w i element�w zgromadzonych wed�ug okre�lonej systematyki lub metody, indywidualnie dost�pnych w jakikolwiek spos�b, w tym �rodkami elektronicznymi, wymagaj�cy istotnego, co do jako�ci lub ilo�ci, nak�adu inwestycyjnego w celu sporz�dzenia, weryfikacji lub prezentacji jego zawarto�ci. Wedle rozporz�dzenia "mechanizmy baz danych" to elementy oprogramowania serwera pozwalaj�ce na gromadzenie, porz�dkowanie, aktualizowanie i udost�pnianie informacji publicznych w Biuletynie. Wydaje mi si�, i� mo�emy na gruncie tych przepis�w m�wi� o niesp�jno�ci stanu prawnego. Problemy rodzi r�wnie� definicja "modu�u bezpiecze�stwa", kt�ry ma by� programowym lub sprz�towo-programowym rozwi�zaniem techniczne pozwalaj�ce na odseparowanie informacji publicznych zawartych na podmiotowych stronach Biuletynu od sieci Internet... Wydaje si�, �e chodzi� tu mo�e o firewall... Jednak czytaj�c rozporz�dzenie, a w szczeg�lno�ci zapis "serwer strony g��wnej Biuletynu oraz serwery podmiotowych stron Biuletynu ochrania si� przez modu� bezpiecze�stwa" rodz� si� kolejne w�tpliwo�ci natury technicznej... Termin firewall okre�la sprz�t komputerowy wraz ze specjalnym oprogramowaniem blokuj�cy niepowo�any dost�p do sieci komputerowej, na kt�rej stra�y stoi. Je�li tego typu rozwi�zanie mia�oby ochrania� serwer prezentuj�cy informacj� publiczn� - osoba poszukuj�ca informacji publicznej w Biuletynie nie mia�aby do niej dost�pu (firewall stoi "za" serwerm www, za� modu� bezpiecze�stwa przewidziany w rozporz�dzeniu ma ochrania� informacj� znajduj�c� si� na serwerze www), zatem nie by�oby odwiedzaj�cych Biuletyn, a tak�e odwiedzin Biuletynu... Modu� administracyjny - jak si� wydaje - to nic innego jak strony www, dost�pne za podaniem u�ytkownika (identyfikatora) i has�a, stanowi�ce system zarz�dzania tre�ciami - CMS (Content Management System). Tych ostatnich jest na rynku bardzo wiele. Do stworzenia najprostszego wystarczy PHP oraz MySQL...
Obowi�zki
Podmiotow� stron� Biuletynu wydziela si� z serwisu informacyjnego podmiotu zobowi�zanego, poprzez umieszczenie na stronie g��wnej serwisu przycisku ekranowego Biuletynu (w postaci buttonu reklamowego?) z logo Biuletynu, umo�liwiaj�cego bezpo�redni dost�p do podmiotowej strony Biuletynu. Na podmiotowych stronach Biuletynu umieszcza si� przyciski ekranowe umo�liwiaj�ce dost�p do strony g��wnej Biuletynu (www.bip.gov.pl) oraz do strony g��wnej istniej�cego internetowego serwisu informacyjnego podmiotu. Podmiotowa strona Biuletynu nie mo�e zawiera� reklam i innych tre�ci o charakterze komercyjnym. Powinna istnie� mo�liwo�� prowadzenia dziennika (jak si� wydaje chodzi o logi systemowe), w kt�rych odnotowuj� zmiany w tre�ci informacji publicznych udost�pnianych w Biuletynie oraz pr�by dokonywania takich zmian przez osoby nieuprawnione. Powinna istnie� mo�liwo�� nadania wewn�trznego identyfikatora oraz wewn�trznego has�a dost�pu do modu�u administracyjnego dla osoby wyznaczonej.
Rozporz�dzenie zawiera wytyczne dotycz�ce pracy webmastera: podmiotowa strona Biuletynu zawiera:
� logo (znak graficzny) Biuletynu,
� imi� i nazwisko, adres, numer telefonu, numer faksu i adres e-mail os�b redaguj�cych podmiotow� stron� Biuletynu,
� instrukcj� korzystania z podmiotowej strony Biuletynu,
� menu przedmiotowe - wykaz grup tematycznych, w kt�re s� zestawione informacje publiczne udost�pniane w Biuletynie, na podstawie ustawy lub ustaw szczeg�lnych,
� informacj� o liczbie odwiedzin podmiotowej strony Biuletynu,
� rejestr zmian tre�ci informacji publicznych zawartych na podmiotowych stronach Biuletynu, ze wskazaniem daty, od kt�rej zmiany te obowi�zuj�,
� informacj� dotycz�c� sposobu dost�pu do informacji publicznych b�d�cych w posiadaniu podmiotu tworz�cego podmiotow� stron� Biuletynu, a nieudost�pnionych w Biuletynie,
� modu� wyszukuj�cy.
Osoby posiadaj�ce uprawnienia administrator�w podmiotowych stron Biuletynu dokonuj� bie��cej, nie rzadziej ni� co 24 godziny, kontroli dziennik�w. Zatem nale�y przez to rozumie�, i� przegl�daj� oni codziennie logi systemowe. Zapewne na podstawie tych log�w nale�y informowa� ministrowa w�a�ciwego do spraw administracji publicznej o liczbie odwiedzin podmiotowej strony Biuletynu. O ile wiem - w chwili obecnej nie ma jednoznacznych standard�w dotycz�cych przygotowania statystyk ogl�dalno�ci witryn internetowych. Kt�ry z istniej�cych algorytm�w interpretacji log�w serwera www przyj�� w przypadku stron podmiotowych (Webalizer, Gemius, Stat4You)? Jak cz�sto nale�y przekazywa� takie statystyki ogl�dalno�ci ministrowi? To nie wyczerpuje prac administracyjnych przy stronach Biuletynu. Informacje zgromadzone w bazie danych strony g��wnej Biuletynu oraz informacje publiczne zgromadzone na podmiotowych stronach Biuletynu kopiuje si� systematycznie na odr�bne elektroniczne no�niki informacji, nie rzadziej ni� raz na dob�. Oznacza to codzienny "beckup" danych. Rozporz�dzenie nie wyja�nia jak d�ugo nale�y przechowywa� kopie bezpiecze�stwa. M�wi o kopiowaniu systematycznym, i na odr�bne no�niki - zatem prawdopodobnie musimy zbiera� dane dzie� po dniu i przechowywa� je bez ograniczenia czasowego... Wi��e si� to oczywi�cie z kosztami dla podmiot�w prowadz�cych podmiotowe strony Biuletynu. Mowa tu o kosztach no�nik�w (codziennie odr�bny no�nik), kosztach zwi�zanych z wynagrodzeniem administratora, etc...
Skoro Biuletyn Informacji Publicznej ma mie� posta� ujednoliconego systemu stron internetowych - powstaje pytanie o prawa autorskie do layoutu podmiotowych stron Biuletynu... Czy traktowa� go jak urz�dowe dokumenty, materia�y, znaki i symbole o kt�rych mowa w art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a tym samym nie stanowi�by przedmiotu prawa autorskiego - w�wczas istotnie podmioty zobowi�zane mog�yby wykorzystywa� wystr�j stron www zaprezentowanych na stronie bip.gov.pl w swoich serwisach. System istotnie by�by ujednolicony. W innym przypadku strony podmiotowe nie mog�yby wykorzystywa� layoutu strony g��wnej, gdy� przedmiotem prawa autorskiego jest ka�dy przejaw dzia�alno�ci tw�rczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezale�nie od warto�ci, przeznaczenia i sposobu wyra�enia (utw�r)... Wystr�j (layout) strony podmiotowej BIP nie by� za��cznikiem do rozporz�dzenia, a rozporz�dzenie wskazuje jedynie elementy stron podmiotowych. Obecna praktyka wskazuje, �e system nie b�dzie ujednolicony - podmioty zobowi�zane przygotowuj� strony podmiotowe BIP w oparciu o r�ne layouty, cz�sto z wykorzystaniem wystroju swoich serwis�w informacyjnych. To zagadnienie wi��e si� r�wnie� z kosztami - je�li strony podmiotowe BIP mia�yby wykorzystywa� wystr�j strony g��wnej - nie trzeba b�dzie przygotowywa� odr�bnych projekt�w graficznych tych stron. Podmioty przygotowuj�ce strony na zlecenie podmiot�w zobowi�zanych (wszelkiego rodzaju firmy zajmuj�ce si� tworzeniem stron internetowych) nie b�d� mog�y pobiera� wynagrodzenia za przygotowanie wystroju stron podmiotowych BIP. Je�li za� nie b�dzie mo�na wykorzysta� tego wystroju - w�wczas system nie b�dzie jednolity, a firmy wykouj�ce na zlecenie podmiot�w zobowi�zanych b�d� mog�y zarobi� przygotowuj�c stosowny layout.
Odr�bnym kosztem jest serwer (komputer, w kt�rym s� zgromadzone informacje publiczne udost�pniane w Biuletynie). Ponadto rozporz�dzenie nak�ada na podmioty prowadz�ce strony Biuletynu obowi�zek posiadania serwera zast�pczego. Serwer zast�pczy przejmuje funkcje serwera g��wnego w przypadku awarii serwera strony g��wnej lub podmiotowej strony Biuletynu. Wymaga to do�� skomplikowanych mechanizm�w monitorowania pracy serwera, je�li przej�cie funkcji ma si� odby� automatycznie. Co wi�cej. W przypadku awarii serwera podmiotowej strony Biuletynu odwiedzaj�cy podmiotow� stron� Biuletynu ma by� informowany o chwilowym zablokowaniu po��cze� z t� stron�. Czas ten nie mo�e by� d�u�szy ni� 24 godziny. W jaki spos�b ma by� przekazana informacja o awarii serwera, kt�rego zadaniem jest prezentowanie takiej informacji? Tego rozporz�dzenie nie m�wi... Ca�e szcz�cie, �e rozporz�dzenie przewiduje, �e podmiot zobowi�zany mo�e nie dysponowa� swoim w�asnym serwerem i wtedy mo�e wydzier�awi� powierzchni� na serwerze u jakiego� dostawcy. Tak interpretowa�bym zapis rozporz�dzenia, kt�ry stwierdza "Podmiotowe strony Biuletynu umieszcza si� na serwerze podmiotu, o kt�rym mowa w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy, albo na innym serwerze obs�uguj�cym taki podmiot". Pytanie tylko czy podmioty mog� wydzier�awi� przestrze� dyskow�, czy te� ca�� maszyn� (komputer)? Czy serwer zapasowy r�wnie� mo�e by� wydzier�awiony? Czy powinna by� to fizyczna maszyna, czy mo�e to by� serwer wirtualny? Skoro serwerem jest komputer i rozporz�dzenie nie przewiduje rozwi�za� programowych m�wi�c wyra�nie o komputerze (vide definicje) - my�l�, �e nale�y przez to rozumie� fizyczn� maszyn�, Gdyby tak by�o - ka�dy z podmiot�w, o kt�rych mowa w ustawie, zobowi�zany by�by do posiadania lub dzier�awienia dw�ch maszyn (serwer podstawowy oraz zast�pczy). W przypadku 40 tys. podmiot�w zobowi�zanych mowa b�dzie o 80 tys. serwer�w. Samo posiadanie serwer�w jednak nie wystarcza. Serwery te powinny by� pod��czone do internetu. Zatem dochodz� koszty zwi�zane z utrzymaniem ��cza. Rozporz�dzenie nie m�wi o tym, jakie obowi�zki ma podmiot uprawniony w przypadku awarii takiego ��cza.
Pierwsze obowi�zki dla podmiot�w przewidzianych w ustawie powstan� w lipcu roku 2003 (18 miesi�cy od dnia wej�cia w �ycie ustawy, kolejne obowi�zki powstaj� 24 miesi�ce od dnia wej�cia w �ycie oraz 36 miesi�cy; ustawa wesz�a w �ycie w dniu 1 stycznia 2002 roku). Wedle uzasadnienia do rozporz�dzenia koszt strony g��wnej Biuletynu szacowany by� na jeden milion z�otych (w tym koszty jednorazowe wnikaj�ce: z zakupu i instalacji �rodowiska sprzetowo - komunikacyjnego - 150 tys. z�., zakup i instalacja �rodowiska programistycznego - 250 tys. z�. opracowanie projektu - 200 tys. z�., oprogramowanie - 150 tys. z�., wdro�enie pilota�owe - 250 tys. z�.; koszty rocznej eksploatacji w pierwszych trzech latach - 760 tys. z�.: w tym koszty osobowe obs�ugi - 200 tys. z�., koszty zwi�zane z rozwojem funkcji aplikacyjnych - 200 tys. z�., koszty dzier�awy ��czy - 360 tys. z�.; koszty roczne w nast�pnych latach - 560 tys. z�. - jak wy�ej, ale bez koszt�w zwi�zanych z rozwojem funkcji aplikacyjnych...). Koszt wdro�enia i eksploatacji podmiotowych stron Biuletynu obci��aj�ce podmioty zobowi�zane by� oszacowany w uzasadnieniu do rozporz�dzenia na 50 tys. z�. (koszty jednorazowe, na kt�re sk�ada� si� ma dostosowanie posiadanych witryn do wymaga� rozporz�dzenia i dostosowanie oprogramowania "j�dra" do specyfiki podmiotu) oraz koszt roczny w wysoko�ci 10 tys. z�. Przyj�to za�o�enie, �e projekt i oprogramowanie strony g��wnej Biuletynu (modu� bazodanowy, modu� administracyjny, modu� wyszukuj�cy, elementy oprogramowania strony www i elementy oprogramowania aplikacyjnego realizuj�ce komunikacj� pomi�dzy �rodowiskiem bazodanowym a sam� stron� www) b�d� przeniesione do podmiot�w zobowi�zanych (tu powstaje pytanie dotycz�ce standard�w tych aplikacji - czy zastosowane b�d� rozwi�zania typu open source czy te� rozwi�zania niestandardowe - tak jak w przypadku programu P�atnik preferuj�ce jednego z producent�w oprogramowania?). Zak�adano r�wnie�, �e zdecydowana wi�kszo�� podmiot�w zobowi�zanych ju� posiada swoje serwisy (witryny) internetowe i nie s� potrzebne nak�ady na dzier�aw� nowych ��czy i zatrudnienie nowych pracownik�w... W rzeczywisto�ci za� jest inaczej.
Zestawienie koszt�w strony g��wnej z kosztami zwi�zanymi z wdro�eniem stron podmiotowych wielce mnie zadziwia... Dziwi mnie zwa�ywszy, �e ta pierwsza to jedynie prosta strona internetowa, stanowi�ca odes�ania do stron przygotowywanych przez podmioty obowi�zane. To na tych ostatnich b�d� ci��y�y zasadnicze koszty wprowadzenia w �ycie idei dost�pu obywateli do informacji wynikaj�ce z art. 61 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Nie wiem nic na temat udost�pnienia aplikacji BIP oraz poszczeg�lnych modu��w, o czym by�a mowa w uzasadnieniu Rozporz�dzenia... W chwili obecnej - moim zdaniem - nie ma wystarczaj�cych warunk�w technicznych do realizacji prawa obywateli do uzyskania informacji publicznej poprzez inetrnet, w szczeg�lno�ci przez strony www...
A Ty co s�dzisz?
